VÀI GÓP Ý VỀ BÀI TƯỜNG THUẬT VÀ TIỆC CÁM ƠN
CỦA ỦY BAN XÂY DỰNG TƯỢNG ĐÀI THUYỀN NHÂN

 

I ./ BÀI TƯỜNG THUẬT:
          Trên Adelaide tuần báo số phát hành 969, ngày thứ Năm 04/3/2021, có đăng tải bài Tường Thuật về buổi lễ khánh thành tượng đài Thuyền Nhân Nam Úc. Bài viết và hình ảnh chiếm cả 2 trang báo, trang 20 và 21. Phần lớn là hình ảnh của nhóm “phụ diễn văn nghệ” giúp vui sau khi lễ khánh thành bế mạc. Điều thắc mắc đầu tiên của độc giả là: Tại sao không ghi tên người tường thuật.. Phần nội dung chỉ viết về chương trình phụ diễn văn nghệ, ca ngợi hai nhân vật trong BTC đến tận mây xanh...
         Và tôi cũng xin xác nhận, ngày lễ khánh thành tượng đài, BTC có gởi Thư Mời đến Diễn Đàn Nông Gia với vai trò truyền thông Việt ngữ. Vì vậy, ngày lễ khánh thành được cộng tác viên V.T của diễn đàn tường thuật ngắn gọn, đầy đủ chi tiết, hình ảnh buối lễ... và bài viết được đăng tải trên diễn đàn ngay sau đó, theo đường link: Lễ Khánh Thành Tượng Đài Thuyền Nhân Nam Úc.
         Nhưng vừa qua, Adelaide TB lại đăng thêm một bài “tường thuật” nữa, theo lời ông Thái Minh cho biết, bài nầy do “Ban Tổ Chức” góp ý tường thuật.. Nhưng khi đọc qua bài tường thuật của BTC, tôi xin có vài góp ý sau đây:
1./ Bài tường thuật không nêu tên tác giả:
         Đây là khuyết điểm thiếu sót không thể xãy ra cho người viết tường thuật. Bởi vì người tường thuật phải chịu trách nhiệm về nội dung bài viết, nhằm để tránh cho người viết dùng bài tường thuật để đánh phá, xuyên tạc buổi lễ, đánh bóng cho cá nhân của mình..v..v....
          Bài tường thuật của quí vị không ghi tên tác giả! Vậy, phải chăng đây là sự bỏ quên có ẩn ý, nhằm để trốn tránh trách nhiệm của một người tường thuật.???
2./  Bài tường thuật viết không nhắm vào trọng tâm của buổi lễ:
       Để hiểu thêm về ý nghĩa của bài tường thuật, tôi xin định nghĩa của từ ngữ tường thuật như sau:
* Tường là nói rỏ ràng, tường tận một sự việc. Thuật là ghi lại, kể lại sự việc... Như vậy, tường thuật là bài viết ghi lại rỏ ràng về một sự kiện.Trong trường hợp nầy, sự kiện được xác định rỏ ràng là: Lễ khánh thành tượng đài Thuyền Nhân.
        Nhưng khi đọc qua bài tường thuật của BTC, quí vị chỉ nói sơ qua về buổi lễ, rồi viết tràn giang đại hải về chương trình văn nghệ phụ diễn của buổi lễ. Điều mà độc giả thấy được trong bài tường thuật của quí vi là: Viết tâng bốc cho hai nhân vật trong BTC.
3./ Bài tường thuật phải viết theo một dàn bài có 3 phần:
         Nếu những ai có học qua trường lớp báo chí thì ắt hẳn phải biết qui luật “bất thành văn” nầy. Bài tường thuật thường có 3 phần: Nhập đề, thân bài và kết luận...
a./ Phần nhập đề:
         Nói về địa điểm, thời gian và ý nghĩa của buổi lễ. Thông thường, tác giả dùng cách nhập đề trực khởi để viết phần nầy. Nhưng trong bài tường thuật của BTC, quí vị đã đi lạc đề bằng những câu phức, diễn tả cảnh vật trên con đường đi đến tượng đài Thuyền Nhân vào buổi sáng của ngày lễ khánh thành. Tôi xin trích một đoạn để cho độc giả nhận xét về khả năng viết tường thuật của quí vị:
*** “ Sáng ngày Chủ Nhật 07 tháng 02 năm 2021, tôi cùng vài người bạn đi vào trung tâm thành phố Adelaide để tham dự buổi lễ Khánh Thành Tượng Đài Thuyền Nhân Việt Nam.............. Chúng tôi được hướng dẫn đi vào khu công viên có tượng đài, hôm nay có khí hậu mát mẻ dễ chịu sau hai ngày mưa to gió lớn......(Hết trích).
       Trời!!!! Đọc qua phần nhập đề, V.T tôi là người có học qua trường lớp báo chí, lăn lộn hơn 50 năm với nghề nghiệp và đã viết hằng trăm bài tường thuật cho sinh hoạt cộng đồng... Nhưng khi đọc phần nhập đề của quí vị, tôi phải thốt lên: Quí vị “luân khởi” đến nổi lạc đường đến tượng đài.. Quí vị ơi! Quí vị là thành viên trong ban tổ chức, hẳn nhiên quí vị tới lui tượng đài hằng chục lần trong thời gian công trình thi công xây dựng. Ấy thế mà hôm nay quí vị bị lạc đường, để phải nhờ mấy cháu Hướng Đạo dẫn đường đi vào khu tượng đài. Quí vị đã viết: “.. Chúng tôi được hướng dẫn đi vào khu công viên có tượng đài, hôm nay có khí hậu mát mẻ dể chịu sau hai ngày mưa to gió lớn....(ngưng trích)... Khi đọc qua đọan văn nầy, tôi cảm thấy quí vị đã viết lạc đề về Lễ Khánh Thành đến mức độ ngây ngô thế sao.?
b./ Phần thân bài:
      Vào đầu thân bài, điều tất yếu của bài tường thuật là người viết phải giới thiệu tên của người điều khiển chương trình (MC) rồi kế đến là phần giới thiệu quan khách tham dự. Nếu quan khách tham dự quá đông thì người viết chỉ giới thiệu tên của những khách mời phát biểu mà thôi.
          Phần thân bài phải tường thuật rỏ ràng, mạch lạc về diễn tiến buổi lễ. Tránh viết dài dòng, lạc đề.
c./ Phần kết luận:
      Thường là trích đoạn diễn văn cám ơn của BTC và MC tuyên bố bế mạc theo thời khắc ghi trong chương trình. Trong bài viết về buổi lễ Khánh Thành Tượng Đài Thuyền Nhân, quí vị đã viết sai phần nầy. BTC đã viết: Buổi lễ được kết thúc vào lúc 4 giờ chiều, sau khi ra về, chúng tôi tin rằng buổi lễ sẽ còn vương vấn trong lòng mọi người tham dự một kỷ niệm đẹp đáng ghi nhớ......(Ngưng trích).
      Quí vị ơi! Dù tôi làm truyền thông amateur, tính đến hôm nay đã hơn 50 năm rồi. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy buổi lễ nào kéo dài thời gian như thế.! Từ 11am đến 4pm.. Trong khi chương trình lễ, Mc tuyên bố rỏ ràng là: Buổi lễ kết thúc lúc 1 pm. Vậy thì từ 1pm đến 4pm làm lễ gì hả quí vị.????
4./ Bài tường thuật, trước tiên người viết phải giới thiệu tên họ của người điều khiển chương trình:
        Trong buổi lễ, vai trò người điều hợp chưong trình rất quan trọng. Vì vậy, người điều khiển chương trình được gọi dưới danh từ MC(Master of Ceremony), nghĩa là người “thầy” trong buổi lễ... Thế mà trong bài tường thuật của BTC, 2 MC điều hợp chương trình lễ khánh thành tượng đài: Mc Kin Dinh và Simon Forrest không hề được nhắc tên trong bài viết!! Phải chăng đây là một sự cố ý “quên” của người viết, để nhằm mục đích ca tụng một MC phụ của cái gọi là Website Thuyền Nhân.
      Ông Thái Minh ơi! Tôi đọc qua phần nầy, một luồng cảm giác “mắc cở” giùm cho người viết lắm. Khi đọc bài tường thuật xong, tôi điện thoại cho ông Nguyễn Thái Minh để góp ý, ông Thái Minh trả lời một cách máy móc, giọng hằn học, rằng:
- BTC không nêu tên con gái của chú nên chú khiếu nại....
       Nói xong, ông Thái Minh cúp điện thọai.! Câu nói thốt ra từ miệng của ông Thái Minh, người đồng chủ tịch Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài đã làm cho tôi ngạc nhiên đến tận cùng. Phải chăng trong lòng của ông Thái Minh đã tiềm tàng sự ganh tị với MC Kim Dinh, chờ đến bây giờ mới bộc phát.?

5./ Sự khác biệt giữa bài Tường Thuật và Phóng Sự:
    Như trên đây, tôi đã phân tích ý nghĩa của từ ngữ tường thuật. Về từ ngữ Phóng Sự, lãnh vực truyền thông  định nghĩa như sau:
* Phóng sự: Viết thêm, phóng đại thêm một sự kiện, nhằm “văn cách hóa” bài viết để lôi cuốn độc giả... Tuy nhiên,  người viết Phóng sự cũng phải giữ lề để tránh tình trạng rơi vào trạng thái “đánh bóng cá nhân”  của mình bằng những câu văn “tự sướng”.
        Trong bài tường thuật của BTC, tôi đọc qua thấy những câu mà tác giả tự sướng như:
*a./ ... Khi được hỏi về ý nghĩa của việc xây dựng tượng đài thuyền nhân, một biến cố lịch sử sẽ bị phai mờ theo thời gian, thì được ông Nguyễn Thái Minh cho biết: “ Tuy tượng đài thuyền nhân Việt Nam tại Nam Úc được xây dựng sau hết, so với các tiểu bang khác trên nước Úc, nhưng ngoài mục đích chính tưởng niệm.....(ngưng trích)...
       Ôi trời ơi! Ai hỏi ông Thái Minh vậy hả.? Nếu có người nào hỏi thì ông phải viết lại câu hỏi của người đó trong phần phỏng vấn. Phải chăng ông Thái Minh “tự sướng” rồi ông “tự trả lời” để tô điểm cái “ công lao” của BTC.!
*b./...”.... Nhân dịp nầy, ông Lê Quang Tín là trưởng ban điều hợp đã giới thiệu và tuyên bố việc ra mắt của trang mạng Tượng Đài Thuyền Nhân Việt Nam.....(ngưng trích)...
        Thưa quí vị! Như trên tôi đã xác định rỏ ràng: Mc Kim Dinh và Simon Forrest,  là hai người điều hợp chương trình lễ. Thế mà, quí vị viết rằng: Ông Lê Quang Tín là trưởng ban điều hợp... Quí vị đẻ ra cái chức trưởng ban điều hợp là sao hả.? Trời ơi! Lần đầu tiên trong cuộc đời làm báo, tôi được biết có chức vụ: Trưởng ban điều hợp buổi lễ..

II./ TIỆC CÁM ƠN:
      Để tỏ lòng cám ơn những người góp công sức vào việc xây dựng tượng đài, Ủy Ban Xây Dựng đã tổ chức một tiệc “ăn nhẹ”. Tiêu chuẩn khách được mời là những người đã từng phụ giúp UBXDTĐ trong những lần gây quỹ, ngày lễ khánh thành. Buổi tiệc có sự tham dự của toàn quyền Lê Văn Hiếu và tất cả thành viên của ủy ban.
    Nhưng!!!! Khi xem qua những hình ảnh đưa lên FB, tôi thấy có những khuôn mặt chưa bao giờ tham gia vào những chương trình “Gây quỹ” xây dựng TĐTN. Kiểm tra lại “lý lịch” của họ, tôi mới biết họ là bạn bè của BTC. Ngược lại, có những người phụ giúp BTC trong hầu hết các lần tổ chức gây quỹ, thì quí vị KHÔNG MỜI người ta!
     Từ những hành động cư xử theo thói đời “vắt chanh bỏ vỏ” của quí vị, đã nói lên tính phe phái của quí vị trong tiệc gọi là Cám Ơn vừa qua.
    Thưa quí vị! Chúng tôi là những nông dân đang hành nghề nông ở Virginia. Chúng tôi đã góp sức nhiều về việc bán vé gây quỹ, xin  tiền mạnh thường quân ủng hộ Ủy Ban XDTĐ, bảo trợ cho ban nhạc Sonny trong những lần văn nghệ gây quỹ..v..v... Nhưng buồn thay! Chúng tôi không được mời tham dự Tiệc Cám Ơn.! Trước khi dứt lời, chúng tôi xác định rằng:
** Tượng đài thuyền nhân là một tượng đài xây dựng bằng nguồn tiền tài trợ của chính phủ, tiền đóng góp của đồng hương VN, tiền bán vé gây quỹ..v..v... Vì vậy, khi quí vị sử dụng nguồn tiền nầy, quí vị phải chi tiêu một cách hữu ích, để không làm phụ lòng những người đóng góp cho Ủy Ban XDTĐTN...

Adelaide, ngày 11/3/2021
Lão Nông Virginia.